▪ Wprowadzenie
W dniu 27 marca 2020 roku niemiecki parlament Bundestag uchwalił ustawę o łagodzeniu skutków pandemii COVID 19 w prawie cywilnym, upadłościowym i karnym. Celem ustawy jest umożliwienie przedsiębiorcom kontynuowania działalności gospodarczej pomimo problemów z płatnościami spowodowanymi przez pandemię. Niemiecki ustawodawca chroni w ten sposób przedsiębiorców przed koniecznością złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, których kondycja finansowa dotychczas była dobra, a którzy zostali dotknięci skutkami pandemii koronawirusa.
Na wstępie należy zaznaczyć, że do zapisów ww. ustawy należy podchodzić z odpowiednią rozwagą i interpretować ją z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy. Biorąc pod uwagę specyfikę niemieckiego prawa upadłościowego należy skonsultować skutki prawne wynikające z tej ustawy z doświadczonym prawnikiem.
Niniejszy artykuł nie ma charakteru wyczerpującego i porusza jedynie interesujące zagadnienia wynikające z doświadczenia kancelarii. Na końcu artykułu zamieściliśmy link do treści ustawy.
▪ Obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w Niemczech
Zgodnie z § 15a ust. 1 zd. 1 niemieckiego prawa upadłościowego – Insolvenzordnung (InsO), jeżeli osoba prawna stanie się niewypłacalna lub nadmiernie zadłużona, członkowie organu przedstawicielskiego lub likwidatorzy muszą złożyć wniosek o wszczęcie postępowania upadłościowego bez zawinionej zwłoki, jednakże nie później niż trzy tygodnie po wystąpieniu niewypłacalności lub nadmiernego zadłużenia.
▪ Zawieszenie obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w Niemczech
Zgodnie z § 1 ustawy o tymczasowym zawieszeniu obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i ograniczenia odpowiedzialności organów w przypadku upadłości warunkowanej pandemią COVID-19 obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o którym mowa w § 15a niemieckiego kodeksu upadłościowego (InsO) i § 42 ust. 2 niemieckiego kodeksu cywilnego (BGB) zostaje zawieszony do dnia 30 września 2020 r.
Zawieszenie nie dotyczy wszystkich przedsiębiorców.
Zawieszenie wniosku o ogłoszenie upadłości ma zastosowanie wyłącznie do przedsiębiorstw, których upadłość jest związana z pandemią oraz do tych, w stosunku do których rokuje się poprawę sytuacji finansowej po ustaniu pandemii.
Ustawa wprowadza domniemanie, że jeżeli przedsiębiorca nie był niewypłacalny w dniu 31 grudnia 2019 r., jego późniejsza niewypłacalność jest wynikiem sytuacji ekonomicznej spowodowanej pandemią koronawirusa. Na podstawie ustawy zakłada się również, że w takim przypadku istnieją perspektywy poprawy sytuacji finansowej takiej spółki po jej ustaniu.
▪ Wpływ zawieszenia terminu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości na działalność przedsiębiorstwa
- bieżące płatności
Pomimo istnienia stanu niewypłacalności, bieżące płatności mogą być realizowane. Odnosi się to w szczególności do płatności dokonywanych w ramach zwykłej działalności gospodarczej, ale także do płatności, które służą utrzymaniu lub wznowieniu działalności gospodarczej lub wdrożeniu koncepcji restrukturyzacji. Uznaje się je za płatności dokonane z należytą starannością. Ma to wpływ na prawne postrzeganie odpowiedzialności osób zarządzających w osobach prawnych.
- pożyczki, kredyty i zabezpieczenia.
Spłata nowej pożyczki do dnia 30 września 2023 r. udzielonej w okresie zawieszenia (tj. do dnia 30 września 2020 r.) oraz ustanowienie zabezpieczenia dla takiej pożyczki nie są traktowane jako czynności podjęte ze szkodą dla wierzycieli. Ponadto udzielenie pożyczek i zabezpieczeń w okresie zawieszenia nie jest również uważane za zawinione przyczynienie się do opóźnienie w złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. W normalnych warunkach groziłaby za to odpowiedzialność finansowa i karna.
▪ Wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości
Wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości złożony w okresie od 28 marca 2020 r. do 28 czerwca 2020 r., jest dopuszczalny pod warunkiem, że niewypłacalność dłużnika istniała już w dniu 1 marca 2020 r.
▪ Wpływ ustawy na odpowiedzialność karną
Nie należy zapominać, że wprowadzone zmiany mają również istotny wpływ na ograniczenie ewentualnie wyłączenie odpowiedzialności karnej uregulowanej w § 15a ust. 4 InsO w stosunku do członków organów podmiotów, które z uwagi na upadłość warunkowaną COVID-19 nie złożyły wniosku o ogłoszenie upadłości w okresie do 30 września 2020 r. Należy pamiętać, że kara przewidziana w sekcji 15a ust. 4 InsO może zasadniczo wynosić aż do 3 lat pozbawienia wolności.
Z treścią ustawy można się zapoznać na stronie niemieckiego Ministerstwa Sprawiedliwości:
Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady prawnej. Każda sprawa ma charakter indywidulany. Sprawy upadłościowe mają ze swojej natury skomplikowany charakter i wymagają profesjonalnego doradztwa prawnego.
Poznań, Szczecin, Berlin, dnia 08.04.2020 r.
MAJEWSKI Kancelaria Prawna
