
Kontakt
70-786 Szczecin, Polska
▪ Wstęp
Kara umowna to popularne zabezpieczenie interesów stron umowy, stosowane w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Prawidłowe jej zastrzeżenie może znacząco wpłynąć na skuteczność dochodzenia roszczeń. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest kara umowna, jakie są jej rodzaje oraz na co zwrócić uwagę przy jej ustalaniu, aby uniknąć problemów prawnych.
▪ Czym jest kara umowna?
Prawo cywilne przewiduje możliwość umownego ustalenia, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego dłużnik zobowiązany będzie do zapłaty określonej sumy pieniężnej, zwanej karą umowną. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego (II CSK 63/11) kara umowna stanowi zryczałtowane odszkodowanie, którego podstawą są przesłanki odpowiedzialności kontraktowej.
Czytaj więcej: Kara umowna w polskim prawie cywilnym – co warto wiedzieć?
▪ Wstęp
Odpowiedzialność członków zarządu za szkody wyrządzone spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) jest jednym z kluczowych zagadnień w polskim prawie gospodarczym i handlowym. Zarząd, jako organ prowadzący sprawy spółki i reprezentujący ją na zewnątrz, ma obowiązek działania w najlepiej pojętym interesie spółki, zachowując należytą staranność i lojalność.
W przypadku naruszenia tych obowiązków członkowie zarządu mogą ponieść osobistą odpowiedzialność za wyrządzone spółce szkody. W niniejszym artykule omówimy zasady tej odpowiedzialności, jej przesłanki oraz możliwości uniknięcia sankcji prawnych.
▪ Kto ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną spółce z o.o.?
Zgodnie z art. 293 § 1 Kodeksu spółek handlowych (KSH), odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną spółce ponoszą:
- członkowie zarządu,
- członkowie rady nadzorczej,
- członkowie komisji rewizyjnej,
- likwidatorzy.
Odpowiedzialność ta występuje, gdy działania lub zaniechania tych osób są sprzeczne z prawem lub postanowieniami umowy spółki, a dodatkowo można im przypisać winę. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że nie można go wyłączyć ani ograniczyć w umowie spółki lub w umowie z osobą, która ta odpowiedzialność dotyczy.
Czytaj więcej: Odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. za szkodę wyrządzoną spółce
Zdarza się, że drogi wspólników spółki z o.o. się rozchodzą. Konflikty między wspólnikami mogą wynikać z różnych przyczyn, najczęściej dotyczą jednak kwestii finansowych. Jeśli spółka osiągnie sukces, wspólnicy zaangażowani w jej rozwój mogą nie chcieć dzielić się zyskami z osobami, które uczestniczyły w przedsięwzięciu wyłącznie kapitałowo. Takie sytuacje często prowadzą do sporów wewnątrz spółki.
Przykładowo, niektórzy wspólnicy mogą zakładać równoległe podmioty prowadzone w formie nowych spółek, które konkurują z pierwotnym przedsięwzięciem i wykorzystują jego know-how. Inne przypadki obejmują tworzenie skomplikowanych struktur holdingowych, uniemożliwiających dostęp do informacji o działalności oraz finansach spółki. Kolejnym przykładem jest podejmowanie uchwał, w ramach których całość zysku przeznacza się na kapitał zapasowy, co eliminuje możliwość wypłaty dywidendy dla wspólników.
Czytaj więcej: Zaskarżanie uchwał zgromadzenia wspólników w spółce z o.o.
Niejeden przedsiębiorca miał na pewno do czynienia z sytuacją, w której po żmudnym i długotrwałym postępowaniu sądowym o zapłatę okazywało się, że wyrok, który ostatecznie uzyskał był niemożliwy do wyegzekwowania przez komornika z uwagi na brak majątku dłużnika.
Nie w każdym przypadku sądy udzielają zabezpieczenia na majątku dłużnika, aby przed takimi sytuacjami chronić wierzyciela.
W postępowaniu egzekucyjnym warto, aby wierzyciel przejawiał aktywność i starał się ustalić, czy w trakcie trwania procesu sądowego dłużnik nie sprzedawał wartościowych składników majątku, jak np. nieruchomości lub samochody, a także czy zawarte umowy nie są podejrzane w zakresie korzystnej dla kupującego ceny lub innych nietypowych warunków, chociażby odnośnie sposobu płatności.
Wskazujemy, że poza ochroną przewidzianą w prawie cywilnym pewne działania dłużników dotyczące ich majątku mogą być przedmiotem postępowań karnych, prowadzonych w kierunku możliwości popełnienia przestępstwa z art. 300 § 2 kodeksu karnego.
▪ przestępstwo udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela
Zgodnie z prawem karnym przestępstwo udaremnienia lub uszczuplenia zaspokojenia wierzyciela stanowi jedno z przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym.
Czytaj więcej: Wyzbywanie się przez dłużnika majątku a odpowiedzialność karna