Niemiecki parlament – Bundestag - w dniu 9 marca 2017 r. znowelizował przepisy niemieckiego prawa budowlanego. Zaznaczyć należy, że nowelizacja dotyczy przepisów umowy o roboty budowlane oraz umowy o dzieło zawartych w niemieckim kodeksie cywilnym – BGB. Komentatorzy zwracają uwagę, że jest to najgłębsza reforma przepisów umowy o roboty budowlanej oraz umowy o dzieło od 120 lat. Wskazuję się, że potrzeba reformy wynikała z intensywnych zmian jakie zaszły w ostatnich latach w technologii budowlanej w Niemczech. Dotychczasowe przepisy umowy o roboty budowlane i umowy o dzieło w niewystarczającym stopniu odpowiadały potrzebom współczesnej gospodarki. Niemiecki ustawodawca chciał zabezpieczyć również interesy konsumentów, którzy w budowę domu często inwestują oszczędności swojego życia. Nowelizacja wchodzi w życie 01 stycznia 2018 r.
Z perspektywy polskiego wykonawcy robót w Niemczech znaczenie mogą mieć zmiany dotyczące odbioru oraz wypowiedzenia umowy z ważnej przyczyny.
W przypadku odbioru robót / dzieła zmiany przepisów dotyczą tzw. odbioru fikcyjnego, w sytuacji, gdy zamawiający nie odbiera dzieła pomimo upływu wyznaczonego terminu i gdy jest do tego zobowiązany, wówczas prawo niemieckie w § 640 BGB ust. 1 zd. 3 przyjmowało fikcję prawną dokonania odbioru. Dotychczas zwracano uwagę, że powyższa regulacja ma niewielkie znaczenie praktycznie jeżeli dzieło / roboty są obarczone wadami. Od 01 stycznia 2018 r. będzie można zastosować fikcję odbioru dzieła / roboty nawet, jeżeli pomimo wykonania dzieła / robót pewne wady będą jednak występować. Zamawiający będzie mógł się uchylić od skutków fikcji prawnej odbioru, jeżeli w terminie wyznaczonym na odbiór odmówi dokonania odbioru z powołaniem się na wady.
Jeżeli chodzi o wypowiedzenie umowy z ważnej przyczyny to wskazać należy, że zgodnie z nowym brzmieniem § 648a ust. 1 BGB obie strony umowy mogą ją wypowiedzieć z ważnej przyczyny bez zachowania terminów wypowiedzenia. Przy czym ważny powód zachodzi, jeżeli stronie wypowiadającej umowę przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności danego przypadku i rozważeniu interesów obu stron nie można przypisać możliwości kontynuowania umowy aż do wykonania dzieła. Nowelizacja niestety nie rozstrzyga kwestii, czy zamawiający w przypadku upadłości wykonawcy może wypowiedzieć umowę z ważnej przyczyny.
Większość analiz ma głównie charakter prawnoporównawczy. Z oceną rozwiązań prawnych zawartych w nowelizacji należy wstrzymać się do czasu jej wejścia w życie i pojawienia się pierwszych praktycznych problemów.
Nasza Kancelaria doradza w sprawach dotyczących robót budowlanych na terenie Niemiec oraz w kraju i dochodzenia roszczeń z nich wynikających w Niemczech i w Polsce, jak również w sprawach dotyczących dostaw elementów konstrukcyjnych do Niemiec. Nasze doświadczenie na terenie kraju jest szczególnie przydatne, jeżeli kontrahentem przy realizowaniu inwestycji są podmioty z udziałem kapitału niemieckiego.
Berlin, Poznań, Szczecin, dnia 26.09.2017 r.
Paweł Majewski, LL.M. (Universität Potsdam)
Radca Prawny / Polnischer Anwalt (Mitglied der Rechtsanwaltskammer Berlin)
