▪ Zastrzeżenie prawa własności

Zastrzeżenie prawa własności jest jednym ze sposobów na zabezpieczenie interesów sprzedającego ruchomą rzecz oznaczoną co do tożsamości. Za rzecz oznaczoną co do tożsamości uważa się każdy przedmiot, który posiada cechy indywidualne, wyróżniające go spośród innych rzeczy tego samego rodzaju. Przykładowo mówić tu możemy o samochodach (posiadających indywidualny numer VIN), komputerach i innym sprzęcie elektronicznym (posiadających własne numery seryjne) lub o każdej rzeczy używanej.

Zastrzeżenie prawa własności towaru często stosuje się w obrocie międzynarodowym, jako umowny sposób zabezpieczenia roszczenia o zapłatę ceny. Szczególnego znaczenia nabiera zastrzeżenie prawa własności w przypadku upadłości nabywcy. Jest to często jedyny sposób na uzyskanie zaspokojenia roszczenia poprzez złożenie wniosku o wyłączenie rzeczy z masy.

Na mocy art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży rzeczy oznaczonej co do tożsamości przenosi jej własność na nabywcę, chyba że strony postanowią inaczej albo inaczej stanowi przepis szczególny. Taką umowę sprzedaży, na mocy której sprzedawca zastrzega, że pozostanie właścicielem rzeczy zbywanej do czasu, gdy kupujący uiści całość ceny - nazywamy sprzedażą z zastrzeżeniem prawa własności. Uregulowana jest w art. 589 Kodeksu cywilnego. W razie zawarcia umowy sprzedaży z takim zastrzeżeniem, rzecz zbywana jest wydawana kupującemu zanim zapłaci całą cenę, jednak do czasu jej uregulowania jest on jedynie posiadaczem, a nie właścicielem nabywanego przedmiotu. Wiąże się to z bardzo specyficzną sytuacją prawną stron umowy sprzedaży.

W przypadku przestępstw o charakterze transgranicznym tzn. takich, w których przestępstwo zostało popełnione w jednym kraju, a pokrzywdzony znajduje się w innym kraju pojawia się pytanie gdzie należy złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa. Odpowiedź na to pytanie nie zawsze jest jednoznaczna. Inna odpowiedź będzie dotyczyła przestępstw pospolitych, a inna skomplikowanych przestępstw gospodarczych.

Z naszego doświadczenia wynika, że w przypadku przestępstw z tzw. elementem zagranicznym warto złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w państwie, w którym mieszka sprawca czynu zabronionego lub państwie, które uznawane jest za miejsce popełnienia przestępstwa.

Dla skutecznego działania policji niezbędne jest podjęcie natychmiastowych działań np. zabezpieczenie nagrań z monitoringu, zabezpieczenie pieniędzy na rachunku bankowym, zabezpieczenie pojazdu. Jeżeli zawiadomienie złożymy w Polsce, a większość działań będzie musiała być podjęta w Niemczech, zachodzi ryzyko, że pewne czynności nie zostaną wykonane lub zostaną wykonane z dużym opóźnieniem. Przede wszystkim polskie służby nie mogą wykonywać bezpośrednio czynności na terenie innego kraju. Czynności za granicą muszą być wykonywane w ramach pomocy prawnej. Innymi słowy polskie organy muszą się zwrócić o przeprowadzenie czynności do organów wymiaru sprawiedliwości obcego państwa.

Złożenie zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa w państwie jego popełnienia może mieć również inny aspekt. Przykładowo brak płatności za fakturę dla polskich organów może mieć charakter sprawy cywilnej i skutkować odmową wszczęcia śledztwa. Tymczasem lokalne organy na podstawie innych prowadzonych wobec tej samej osoby spraw mogą posiadać wiedzę, że jest więcej pokrzywdzonych przez tego samego sprawcę, co sugeruje, że firma prowadzi działalność oszukańczą.