Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w Niemczech lub będący stroną sporu prawnego w Niemczech mogą spotkać się z zagadnieniem zrzeczenia się zarzutu przedawnienia. Z naszego doświadczenia wynika, że kwestia zrzeczenia się zarzutu przedawnienia może pojawić się w sprawach transportowych, w sprawach budowlanych lub sprawach upadłościowych. Nie są to z całą pewnością jedyne dziedziny prawa, w których może pojawić się problematyka zrzeczenia się zarzutu przedawnienia. W sprawach transportowych uzasadnieniem dla zrzeczenia się zarzutu przedawnienia mogą być krótkie terminy przedawnienia roszczeń wynikające z konwencji CMR lub z HGB - Handelsgesetzbuch w przypadku przewozu kabotażowego. Często przy likwidacji szkody w Niemczech, w przypadku konieczności ustalenia wysokości szkody, podmiotu odpowiedzialnego może pojawić się zagadnienie zrzeczenia się zarzutu przedawnienia. W sprawach budowlanych w Niemczech ten problem dotyczy roszczeń ulegających najszybszemu przedawnieniu, czyli wynikających rękojmi. Z kolei w sprawach upadłościowych problem zrzeczenia się zarzutu przedawnienia może się pojawić w przypadku roszczeń wynikających z zakwestionowania przez niemieckiego syndyka czynności dokonanych przez upadłego.

Możliwość zrzeczenia się zarzutu przedawnienia wynika z § 202 ust. 2 BGB – niemieckiego kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem przedawnienie nie może zostać ograniczone przez czynność prawną ponad termin przedawnienia wynoszący 30 lat liczony od początku ustawowego terminu przedawnienia. Innymi słowy zrzeczenie się zarzutu przedawnienia jest możliwe w granicach 30 lat. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia nie oznacza, że termin przedawnienia nie biegnie. Złożenia wierzycielowi oświadczenia o zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia oznacza, że w przypadku wytoczenia powództwa przez wierzyciela w okresie skuteczności oświadczenia o zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia nie będzie mógł być podniesiony w procesie.

Na różnych etapach dochodzenia roszczenia od dłużnika w Niemczech może pojawić się z jego strony propozycja polubownego uregulowania spłaty zadłużenia. Często zdarza się, że taka propozycja ma na celu tylko odłożenie w czasie spłaty zadłużenia i pomimo podpisania ugody płatność żadnej z rat nie następuje. Jeżeli zdecydujemy się na podpisanie takiej ugody powinniśmy monitorować terminy płatności i w przypadku bezskutecznego ich upływu podjąć zdecydowane działania prawne w celu wyegzekwowania należności w Niemczech. Należy bowiem mieć na uwadze, że postępowania sądowe nawet w Niemczech też wymagają czasu. Zwłoka w dochodzeniu roszczenia może doprowadzić m.in. do trudności dowodowych, utraty roszczenia na skutek jego przedawnienia, niemożliwości uzyskania zaspokojenia roszczenia na skutek upadłości lub niewypłacalności dłużnika.

W niniejszym artykule chcielibyśmy jednak zwrócić Państwu uwagę na inny aspekt polubownego uregulowania zapłaty należności, a mianowicie zawarcie ugody z dłużnikiem wobec którego uzyskaliśmy już prawomocny wyrok w Niemczech i który zaproponował nam polubowną zapłatę, aby uniknąć wyegzekwowania należności na drodze postępowania egzekucyjnego. Jeżeli przystaniemy na takie rozwiązanie może się okazać, że w pewnych sytuacjach będziemy zmuszeni do zwrotu otrzymanej w ten sposób zapłaty. Taka sytuacja może zachodzić, jeżeli dłużnik w Niemczech był zagrożony upadłością i po otrzymaniu przez nas należności został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości, a następnie została ogłoszona upadłość wobec dłużnika.