▪ Wstęp

Z doświadczenia Kancelarii wynika, że w przypadku nienależytego wykonania umowy kwestia roszczeń z rękojmi może szybko zyskać na znaczeniu. W związku z powyższym analizując umowy, które nasi Klienci zamierzają zawrzeć z zagranicznymi kontrahentami, szczególną uwagę zwracamy na niuanse prawne związane z takim zagadnieniami, jak rękojmia, przejście ryzyka, uzgodnienie właściwości rzeczy sprzedanej itp. Nasza praktyka pokazuje, że sprzedawcy, dostawcy lub wykonawcy stosują różnego rodzaju zabiegi, aby wyłączyć lub maksymalnie ograniczyć swoją odpowiedzialność z tytułu wad rzeczy, co w konsekwencji utrudnia lub w pewnych nawet uniemożliwia skuteczne dochodzenie roszczeń.

Należyte zabezpieczenie roszczeń na czas ewentualnych problemów po finalizacji umowy ma równie duże znaczenie jak postanowienia dotyczące jej bieżącej realizacji.

Niniejszy artykuł dotyczy relacji pomiędzy przedsiębiorcami i powstał na kanwie ostatnich doświadczeń Kancelarii związanych ze skutecznym dochodzeniem roszczenia z rękojmi przed sądem niemieckim w imieniu polskiego nabywcy towaru.

Sprawa dotyczyła zakupionego towaru w ilościach hurtowych, który nie posiadał uzgodnionych w umowie właściwości, w postaci zawartości określonego procentowo pierwiastka chemicznego. Po zbadaniu towaru nabywca ustalił, że zawartość pierwiastka znacząco odbiega od wartości uzgodnionej w umowie. W tej sytuacji nabywca zgłosił wadę sprzedawcy. Sprzedawca nie był jednak zainteresowany polubownym załatwieniem sprawy. Sprawa była wyjątkowo skomplikowana. Przedmiotem obrotu był bowiem specjalistyczny towar, co pociągało za sobą na etapie sądowym praktyczne problemy związane ze znalezieniem odpowiedniego biegłego. Ocenie prawnej zostały poddane następujące zagadnienia: skuteczność uzgodnienia pomiędzy stronami właściwości rzeczy, prawidłowość i terminowość zgłoszenia wad, moment przejścia ryzyka rzeczy sprzedanej na nabywcę, skuteczność złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny, a także ustalenie prawa właściwego wobec braku wyboru prawa przez strony.      

Na kanwie jednej z prowadzonych spraw Kancelaria analizowała zagadnienie kwoty wolnej od zajęcia w niemieckim postępowaniu upadłościowym. Kwota wolna od zajęcia jest to kwota wynagrodzenia otrzymywanego przez dłużnika, która nie podlega wyegzekwowaniu przez komornika w niemieckim postępowaniu egzekucyjnym.

Zgodnie § 36 ust. 1 niemieckiej ustawy prawo upadłościowe – Insolvenzordnung – (skrót InsO) przedmioty, które nie podlegają egzekucji, nie wchodzą w skład masy upadłości. Przepisy §§ 850, 850a, 850c, 850e, 850f ust. 1, §§ 850g do 850l, 851c, 851d, 899 do 904, 905 zdanie 1 i 3 oraz § 906 ust. 2 do 4 niemieckiego kodeksu postępowania cywilnego (ZPO) stosuje się odpowiednio. Rozporządzenia dłużnika dotyczące należności, które nie są objęte zajęciem zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego dotyczącymi konta wolnego od zajęcia, nie wymagają dla swej skuteczności zwolnienia tych należności przez syndyka masy upadłości. Innymi słowy uzyskiwane przez dłużnika dochody po ogłoszeniu upadłości wchodzą w skład masy upadłości w zakresie w jakim podlegają egzekucji. Z tego powodu do masy upadłości wchodzi tylko część bieżących dochodów, które przewyższają kwotę wolną od zajęcia wskazaną w § 850c ZPO (tak Ch. Seiler [w:] Thomas, Putzo (red.), Zivilprozessordnung. Kommentar, 36. Wyd., C.H.Beck, s. 1180 i wskazana tam literatura).